اما خبر خوب این است که در بیشتر موارد، مشکل از کامپیوتر یا گوشی شماست و به راحتی قابل حل است. این مقاله به شما کمک می‌کند تا قدم‌به‌قدم این مشکل را شناسایی و برطرف کنید. با ما همراه باشید.
ارور NET::ERR_CERT_DATE_INVALID چیست؟
برای درک این خطا، ابتدا باید با یک مفهوم کلیدی به نام گواهینامه SSLآشنا شویم. هر وب‌سایت امنی (آن‌هایی که آدرسشان با https شروع می‌شود) یک گواهینامه SSL دارد. این گواهینامه مانند یک کارت شناسایی دیجیتال برای وب‌سایت عمل می‌کند و به مرورگر شما می‌گوید که این سایت همان‌جایی است که ادعا می‌کند و ارتباط شما با آن رمزگذاری و امن است.
این کارت شناسایی یک تاریخ انقضا دارد. ارور NET::ERR_CERT_DATE_INVALID در کروم دقیقاً زمانی اتفاق می‌افتد که مرورگر شما تاریخ انقضای این گواهینامه را با تاریخ و زمان کامپیوتر شما مقایسه می‌کند و یک ناهماهنگی پیدا می‌کند. این ناهماهنگی می‌تواند به سه دلیل اصلی باشد:
- گواهینامه SSL سایت واقعاً منقضی شده است (در این حالت کاری از دست شما بر نمی‌آید).
- گواهینامه هنوز معتبر نشده است (مثلاً برای تاریخی در آینده صادر شده است).
- تاریخ و زمان سیستم (کامپیوتر یا موبایل) شما اشتباه است (این شایع‌ترین دلیل برای کاربران است).
وقتی تاریخ و زمان سیستم شما نادرست باشد، مرورگر در مقایسه تاریخ‌ها دچار اشتباه می‌شود. برای مثال، اگر ساعت کامپیوتر شما روی سال گذشته تنظیم شده باشد، مرورگر فکر می‌کند که گواهینامه جدید وب‌سایت هنوز معتبر نیست و برای امنیت شما، دسترسی را مسدود می‌کند. پس نقش گواهینامه SSL و هماهنگی تاریخ و زمان سیستم شما در این خطا بسیار حیاتی است.
راه‌حل‌های سریع و ابتدایی: تاریخ و زمان سیستم
همانطور که گفته شد، شایع‌ترین دلیل NET:ERR_CERT_DATE_INVALID، اشتباه بودن تنظیمات ساعت و تاریخ دستگاه شماست. پس اولین و ساده‌ترین قدم، بررسی و رفع ارور تاریخ و ساعت است. حتی اگر فکر می‌کنید ساعت شما درست است، باز هم این بخش را با دقت انجام دهید.
چگونه تاریخ و ساعت کامپیوتر را به‌درستی تنظیم کنیم؟
ناهماهنگی و وجود تاریخ اشتباه در کامپیوتر، باعث می‌شود مرورگر در محاسبات خود برای تأیید تاریخ انقضای گواهینامه SSL دچار خطا شود. تنظیم تاریخ اشتباه کامپیوتر برای رفع ارور ضروری است. در ادامه نحوه تنظیم آن در ویندوز و مک آمده است.
آموزش تنظیم تاریخ و ساعت در ویندوز (10 و 11)
- روی ساعت و تاریخ در گوشه پایین سمت راست نوار وظیفه (Taskbar) کلیک راست کنید.
- گزینه “Adjust date and time” را انتخاب کنید.
- در پنجره باز شده، مطمئن شوید که گزینه‌های “Set time automatically” و “Set time zone automatically” روشن هستند.
- اگر این گزینه‌ها روشن بودند، اما مشکل همچنان پابرجا بود، یک بار آن‌ها را خاموش و دوباره روشن کنید تا سیستم مجبور به همگام‌سازی مجدد شود.
- صفحه مرورگر خود را رفرش کنید (با کلید F5) و ببینید آیا ارور برطرف شده است یا نه.
آموزش تنظیم تاریخ و ساعت در مک (macOS)
- روی منوی اپل در گوشه بالا سمت چپ صفحه کلیک کنید و “System Settings” (یا System Preferences) را انتخاب کنید.
- به بخش “General” و سپس “Date & Time” بروید.
- مطمئن شوید که گزینه “Set date and time automatically” فعال است.
- برای تغییر این تنظیمات ممکن است لازم باشد روی آیکون قفل کلیک و رمز عبور خود را وارد کنید.
- مرورگر را ببندید و دوباره باز کنید.
چگونه تاریخ و ساعت گوشی موبایل را به‌روز کنیم؟
ارور NET:ERR_CERT_DATE_INVALID فقط محدود به کامپیوترها نیست و در گوشی‌های هوشمند نیز بسیار رایج است. اگر هنگام وب‌گردی با موبایل خود با این خطا مواجه شدید، به احتمال زیاد مشکل از تنظیمات زمان دستگاه شماست. خوشبختانه، حل این مشکل در اندروید و iOS بسیار ساده است. برای این کار، مراحل زیر را دنبال کنید:
به‌روزرسانی ساعت و تاریخ در اندروید (Android)
- به “Settings” (تنظیمات) بروید.
- به پایین اسکرول کنید و “System” یا “General Management” را پیدا کنید.
- وارد بخش “Date and time” شوید.
- گزینه‌های “Automatic date and time” و “Automatic time zone” را فعال کنید.
به‌روزرسانی ساعت و تاریخ در آیفون (iOS)
- وارد “Settings” (تنظیمات) شوید.
- به “General” و سپس “Date & Time” بروید.
- مطمئن شوید که گزینه “Set Automatically” روشن است.
چرا با وجود تنظیم بودن تاریخ، باز هم ارور نمایش داده می‌شود؟
گاهی اوقات حتی با تنظیمات خودکار زمان و تاریخ، مشکل ارور NET:ERR_CERT_DATE_INVALID حل نمی‌شود. این مسئله می‌تواند به چند دلیل باشد:
- باتری CMOS کامپیوتر: در کامپیوترهای دسکتاپ و لپ‌تاپ‌های قدیمی، یک باتری کوچک روی مادربرد وظیفه حفظ تنظیمات زمان را بر عهده دارد. اگر این باتری ضعیف یا تمام شده باشد، هر بار که سیستم را خاموش و روشن می‌کنید، تاریخ به تنظیمات کارخانه برمی‌گردد.
- مشکل در همگام‌سازی: ممکن است سیستم شما در اتصال به سرورهای زمان جهانی (Time Servers) برای همگام‌سازی دچار مشکل شده باشد. در این حالت، یک بار تنظیمات خودکار را خاموش کنید، تاریخ و ساعت را به صورت دستی و با دقت تنظیم کنید و سپس دوباره حالت خودکار را فعال نمایید.
راه‌حل‌های مرتبط با مرورگر: تنظیمات کروم و مرورگرهای دیگر
اگر تنظیم تاریخ و ساعت مشکل را حل نکرد، قدم بعدی این است که خود مرورگر را بررسی کنیم. مرورگرها برای افزایش سرعت وب‌گردی، اطلاعاتی از سایت‌ها را در حافظه‌ای موقت به نام کش (Cache) و کوکی (Cookies) ذخیره می‌کنند. گاهی اوقات، این داده‌های ذخیره‌شده قدیمی یا خراب می‌شوند و با اطلاعات جدید سایت (مانند گواهینامه SSL به‌روز شده) تداخل پیدا می‌کنند. این تداخل می‌تواند باعث بروز خطای NET::ERR_CERT_DATE_INVALID شود.
در ادامه، بررسی می‌کنیم که چگونه با پاک کردن این داده‌های قدیمی و انجام چند تنظیم ساده دیگر در مرورگر، این مشکل را برطرف کنید.
چگونه کش و کوکی مرورگر را پاک کنیم؟
کش و کوکی فایل‌های موقتی هستند که مرورگر برای افزایش سرعت بارگذاری سایت‌ها ذخیره می‌کند. گاهی این فایل‌ها قدیمی یا خراب می‌شوند و اطلاعات نادرستی از گواهینامه SSL سایت را در خود نگه می‌دارند که باعث بروز خطا می‌شود.
برای پاک کردن کش و کوکی در گوگل کروم کافی است مراحل زیر را طی کنید:
- در گوشه بالا سمت راست مرورگر، روی سه نقطه عمودی کلیک کنید.
- به “More tools” و سپس “Clear browsing data” بروید. (میانبر: Ctrl + Shift + Delete)
- در پنجره باز شده، محدوده زمانی (Time range) را روی “All time” تنظیم کنید.
- مطمئن شوید تیک گزینه‌های “Cookies and other site data” و “Cached images and files” خورده باشد.
- روی دکمه “Clear data” کلیک کنید.
- مرورگر را ببندید و دوباره باز کنید و سایت مورد نظر را چک کنید.
این فرآیند در مرورگرهای دیگر مانند فایرفاکس و مایکروسافت اج نیز مشابه است و معمولاً در بخش تنظیمات حریم خصوصی (Privacy & Security) پیدا می‌شود.
آیا به‌روزرسانی مرورگر به حل مشکل کمک می‌کند؟
بله، قطعاً. مرورگرها و سیستم‌عامل‌ها به طور مداوم لیست گواهینامه‌های معتبر (Root Certificates) را به‌روزرسانی می‌کنند. اگر مرورگر شما خیلی قدیمی باشد، ممکن است نتواند گواهینامه‌های جدیدتر را شناسایی کند و آن‌ها را نامعتبر بداند. همیشه مطمئن شوید که از آخرین نسخه مرورگر خود استفاده می‌کنید. برای بررسی به‌روزرسانی در کروم، به منوی سه نقطه، سپس “Help” و “About Google Chrome” بروید. کروم به طور خودکار وجود نسخه جدید را بررسی و نصب می‌کند.
آیا غیرفعال کردن موقتی گواهینامه SSL راه‌حل مناسبی است؟
شاید در برخی راهنماها خوانده باشید که می‌توانید بررسی SSL را غیرفعال کنید یا با کلیک روی “Advanced” و سپس “Proceed to (unsafe)” سایت را باز کنید. این کار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. غیر فعال کردن SSL و نادیده گرفتن این هشدار مثل این است که قفل در خانه‌یتان خراب باشد و شما به جای تعمیر، فقط در را باز بگذارید و امیدوار باشید دزدی وارد نشود! شما با این کار، قفل دیجیتال اینترنت (یعنی همان SSL) را می‌شکنید و به هکرها اجازه می‌دهید بتوانند ارتباط شما با آن سایت را شنود کنند. این یعنی اطلاعات حساس شما، از رمزهای عبور گرفته تا اطلاعات بانکی، در خطر سرقت قرار می‌گیرند.
این گزینه صرفاً برای برنامه‌نویسان طراحی شده تا بتوانند سایت‌های در حال ساخت خود را روی یک کامپیوتر شخصی و در یک محیط کاملاً امن تست کنند. برای وب‌گردی روزمره، استفاده از آن به هیچ وجه امن نیست. پس همیشه این هشدار را جدی بگیرید؛ این یک باگ یا مشکل فنی نیست، بلکه یک ویژگی امنیتی مهم برای محافظت از شماست.
بررسی عوامل بیرونی: آنتی‌ویروس و فایروال
گاهی اوقات مشکل بروز ارور NET:ERR_CERT_DATE_INVALID از مرورگر یا تنظیمات سیستم شما نیست، بلکه یک نرم‌افزار امنیتی باعث این خطا می‌شود. آنتی ویروس و فایروال برای محافظت از شما، ترافیک اینترنت را بررسی می‌کنند.
نقش آنتی‌ویروس و فایروال در نمایش این خطا چیست؟
برخی از برنامه‌های آنتی ویروس و فایروال قابلیتی به نام “HTTPS scanning” یا “SSL scanning” دارند. با این قابلیت، نرم‌افزار امنیتی ارتباط رمزگذاری شده شما با سایت را باز کرده، آن را برای یافتن موارد مخرب بررسی می‌کند و سپس با گواهینامه خودش دوباره آن را رمزگذاری کرده و به مرورگر شما می‌فرستد. اگر گواهینامه خود آنتی‌ویروس قدیمی باشد یا با مرورگر شما سازگار نباشد، مرورگر به آن اعتماد نکرده و خطای NET::ERR_CERT_DATE_INVALID را نمایش می‌دهد. در واقع، شما دارید خطای گواهینامه آنتی‌ویروس خود را می‌بینید، نه سایت اصلی.
چگونه آن‌ها را به‌طور موقت غیرفعال کنیم؟
برای این که متوجه شوید که آیا مشکل از نرم‌افزار امنیتی شماست یا نه، می‌توانید آن را به طور موقت غیرفعال کنید.
هشدار: غیرفعال کردن آنتی‌ویروس یا فایروال، سیستم شما را در برابر تهدیدات آسیب‌پذیر می‌کند. این کار را فقط برای چند دقیقه و برای تست انجام دهید و بلافاصله پس از آن دوباره فعالش کنید.
- آنتی‌ویروس خود را باز کنید (معمولاً آیکون آن در کنار ساعت ویندوز قرار دارد).
- به بخش تنظیمات (Settings) بروید و به دنبال گزینه‌هایی مانند “Real-time protection”، “Web protection” یا “HTTPS Scan” بگردید.
- این قابلیت را به طور موقت غیرفعال کنید (Disable for 10 minutes).
- صفحه وب مورد نظر را رفرش کنید. اگر ارور از بین رفت، مشکل از همین بخش بوده است.
در این صورت، به جای غیرفعال نگه داشتن آنتی‌ویروس، بهتر است نرم‌افزار آنتی‌ویروس خود را به‌روزرسانی کنید یا در تنظیمات آن، وب‌سایت مورد نظر را به لیست استثناها (Exceptions) اضافه کنید.
راه‌حل‌های پیشرفته: تغییر تنظیمات DNS
اگر هیچ‌کدام از راه‌های بالا برای رفع ارورNET::ERR_CERT_DATE_INVALID جواب نداد، یک راه‌حل کمی فنی‌تر اما مؤثر، تغییر سرور DNS است. سیستم نام دامنه یا Domain Name System مانند دفترچه تلفن اینترنت عمل می‌کند و نام وب‌سایت‌ها را به آدرس IP ترجمه می‌کند. گاهی اوقات سرورهای DNS پیش‌فرض شرکت ارائه‌دهنده اینترنت شما (ISP) ممکن است باعث مشکلاتی شوند.
چگونه سرور DNS را به یک سرور عمومی تغییر دهیم؟
تغییر DNS به سرورهای عمومی و معتبر مانند گوگل یا کلودفلر می‌تواند به حل مشکل کمک کند و حتی سرعت اینترنت شما را نیز بهبود بخشد. در ادامه نحوه انجام این کار را به صورت گام‌به‌گام در ویندوز توضیح می‌دهیم.
آموزش تغییر DNS برای ویندوز
- کنترل پنل (Control Panel) را باز کنید. می‌توانید با جستجو در منوی استارت آن را پیدا کنید.
- به بخش “Network and Internet” و سپس “Network and Sharing Center” بروید.
- در سمت چپ، روی “Change adapter settings” کلیک کنید.
- روی اتصال اینترنت فعال خود(معمولاً Wi-Fi یا Ethernet) کلیک راست کنید و “Properties” را انتخاب کنید.
- در لیست باز شده، “Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4)” را پیدا کنید و روی آن دوبار کلیک کنید.
- در پنجره جدید، گزینه “Use the following DNS server addresses” را انتخاب کنید.
- آدرس‌های زیر را وارد کنید (این آدرس‌ها برای گوگل DNS هستند):
- Preferred DNS server: 8.8.8.8
- Alternate DNS server: 8.8.4.4
- دکمه “OK” یا “Apply” را بزنید و تمام پنجره‌ها را ببندید.
- ممکن است لازم باشد کامپیوتر خود را یک بار ری‌استارت کنید.
آموزش تغییر DNS در مک (macOS)
- ابتدا منوی اپل را در گوشه بالا سمت چپ صفحه باز کنید و وارد System Settings (تنظیمات سیستم) شوید.
- در پنجره باز شده، از منوی سمت چپ روی Network (شبکه) کلیک کنید.
- اتصال اینترنت فعال خود را انتخاب کنید. (معمولاً Wi-Fi یا Ethernet است).
- روی دکمه Details… (جزئیات…) در کنار نام اتصال خود کلیک کنید.
- در پنجره جدید، از منوی سمت چپ، تب DNS را انتخاب کنید.
- در زیر بخش DNS Servers، روی دکمه + (به‌علاوه) کلیک کنید.
- آدرس DNS سرور مورد نظر خود را وارد کنید. برای مثال:
- برای گوگل: 8.8.8.8
- برای کلودفلر: 1.1.1.1
- دوباره روی دکمه+ کلیک و آدرس DNS جایگزین را وارد کنید.
- برای گوگل: 8.8.4.4
- برای کلودفلر: 1.0.0.1
- پس از وارد کردن آدرس‌ها، روی دکمه OK در پایین پنجره کلیک کنید.
تمام شد! تنظیمات DNS شما با موفقیت تغییر کرده است. بهتر است یک بار مرورگر خود را ببندید و دوباره باز کنید تا تغییرات اعمال شوند.
نتیجه‌گیری: خلاصه و پیشنهادهای نهایی
خطای NET::ERR_CERT_DATE_INVALID در اکثر موارد به سادگی قابل حل است. برای رفع ارور NET::ERR_CERT_DATE_INVALID، بهتر است راه‌حل‌ها را به ترتیب اولویت و از ساده به پیچیده امتحان کنید:
- بررسی و تنظیم تاریخ و ساعت سیستم: این اولین و محتمل‌ترین راه‌حل است.
- پاک کردن کش و کوکی مرورگر: داده‌های قدیمی را حذف کنید تا مرورگر اطلاعات جدید را دریافت کند.
- به‌روزرسانی مرورگر: همیشه از آخرین نسخه مرورگر خود استفاده کنید.
- غیرفعال‌سازی موقت آنتی‌ویروس/فایروال: بررسی کنید که آیا نرم‌افزارهای امنیتی شما تداخل ایجاد می‌کنند یا خیر.
- تغییر سرور DNS: به‌عنوان یک راه‌حل پیشرفته‌تر، از سرورهای DNS عمومی استفاده کنید.
توصیه می‌شود که تمامی این راه‌حل‌ها را با حوصله امتحان کنید. اگر پس از انجام تمام این مراحل مشکل همچنان پابرجا بود، احتمال زیادی وجود دارد که مشکل از سمت خود وب‌سایت باشد و گواهینامه SSL آن‌ها واقعاً منقضی شده است. در این صورت، شما به عنوان کاربر کاری نمی‌توانید انجام دهید جز اینکه منتظر بمانید تا مدیران سایت مشکل را برطرف کنند.
