کوکی (Cookie) چیست؟
کوکی‌ها فایل‌های کوچکی از اطلاعات هستند که یک وب سرور تولید و به مرورگر وب ارسال می‌کند. مرورگرهای وب، کوکی‌هایی که دریافت می‌کنند را برای یک دوره زمانی از پیش تعیین شده، یا برای مدت زمان session کاربر در یک وبسایت ذخیره می‌کنند. آن‌ها کوکی‌های مربوطه را به درخواست‌های بعدی کاربر از وب سرور متصل می‌کنند. Cookie اطلاعاتی مانند ایمیل، شماره تلفن، نام کاربری و رمز ورود کاربران را ذخیره می‌کند.
کوکی‌ها به اطلاع‌رسانی وب‌سایت‌ها در مورد کاربران کمک می‌کنند و وب‌سایت‌ها را قادر می‌سازند تا تجربه کاربران را شخصی‌سازی کنند. به عنوان مثال، وب‌سایت‌های فروشگاهی از کوکی‌ها استفاده می‌کنند تا بدانند کاربران چه کالاهایی را در سبد خرید خود قرار داده‌اند. علاوه بر این، برخی از کوکی‌ها برای اهداف امنیتی مانند کوکی‌های احراز هویت، ضروری هستند.
cookies که در اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرند، کوکی‌های HTTP نیز نامیده می‌شوند. در بسیاری از وبسایت، کوکی‌ها با استفاده از پروتکل HTTP ارسال می‌شوند. کوکی HTTP اطلاعات را در مرورگر وب کاربر ذخیره می‌کند تا در بازدید بعدی کاربر از اطلاعات ذخیره شده، استفاده کند.
کوکی‌ها در کجا ذخیره می‌شوند؟
مرورگرهای وب cookies را در یک فایل مشخص روی دستگاه‌های کاربران (رایانه، تلفن همراه) ذخیره می‌کنند. در ادامه نحوه مشاهده کوکی در مرورگرهای گوگل کروم، فایرفاکس، اینترنت اکسپلور و مایکروسافت را به شما توضیح می‌دهیم.
نحوه مشاهده کوکی در مرورگر گوگل کروم
در مرورگر گوگل کروم جهت مشاهده cookie خود مسیر زیر را دنبال کنید:
- روی علامت ⋮ کلیک کنید. این آیکون در گوشه‌ی سمت راست پنجره‌ی Chrome قرار دارد.
- روی Settings کلیک کنید. این گزینه در پایین منوی کشویی قرار دارد.
- روی Privacy and security کلیک کنید. این گزینه در سمت چپ و زیر پنل Autofill قرار دارد.
- روی Cookies and other site data کلیک کنید. این گزینه را در وسط Privacy and security پیدا کنید.
- روی See all site data and permissions کلیک کنید. برای یافتن این گزینه به پایین صفحه اسکرول کنید.
- در این قسمت می‌توانید لیستی از کوکی‌های مرورگر Chrome خود را مشاهده کنید. در این صفحه می‌توانید cookies وبسایت را بر اساس بیشترین بازدید، داده‌های ذخیره شده یا نام مرتب‌سازی کنید. از نوار جستجو در گوشه سمت راست بالا برای جستجوی وب‌سایت‌های خاص استفاده کنید. همچنین می‌توانید با کلیک بر روی فلش کنار هر وبسایت جزئیات آن را ببینید. امکان حذف کوکی‌ها و تاریخچه گوگل کروم نیز در این بخش وجود دارد.
نحوه مشاهده کوکی در مرورگر فایرفاکس
برای مشاهده cookie در مرورگر Firefox مراحل زیر را دنبال کنید:
- Mozilla Firefox را باز کنید. حتماً آن را آپدیت کنید.
- روی علامت ☰ کلیک کنید. این نماد در گوشه سمت راست بالای پنجره مرورگر قرار دارد.
- روی Settings کلیک کنید. این گزینه در بالای More tools قرار دارد. یک پنجره جدید باز خواهد شد.
- روی Privacy & Security کلیک کنید. این در پنل سمت چپ، زیر Search قرار دارد.
- روی Manage Data کلیک کنید. این گزینه زیر سربرگ Cookies and Site Data است. یک پنجره پاپ آپ باز می‌شود.
- در اینجا می‌توانید کوکی‌های خود را مشاهده کنید. روی هر عنوان کلیک کنید تا بر اساس سایت، کوکی‌ها، فضای ذخیره‌سازی و آخرین استفاده‌شده، مرتب شود. از نوار جستجو برای پیدا کردن وب‌سایت‌های خاص استفاده کنید. شما می‌توانید یک یا همه‌ی Cookies را حذف کنید. بعد از اتمام کار روی ذخیره تغییرات در گوشه سمت راست پایین کلیک کنید.
نحوه مشاهده کوکی در مرورگر Safari
- مرورگر Safari را باز کنید. آیکون آن شبیه قطب‌نما آبی است.
- روی Safari کلیک کنید. این گزینه در نوار ابزار بالا و در کنار لوگوی اپل قرار دارد.
- روی Settings کلیک کنید تا پنجره جدید باز شود.
- روی Privacy کلیک کنید. این برگه بین Security و Websites است.
- روی Manage Website Data کلیک کنید
- در این صفحه می‌توانید لیست کوکی‌ها را مشاهده کنید. همچنین می‌توانید وبسایت خاصی را جستجو کنید. امکان حذف کوکی نیز وجود دارد. بعد از اتمام کارتان روی Done کلیک کنید.
نحوه مشاهده کوکی در مرورگر Microsoft Edge
- مرورگر Microsoft Edge را باز کنید.
- روی علامت ••• کلیک کنید. این نماد در گوشه سمت راست بالا قرار دارد. یک منوی پاپ آپ باز می‌شود.
- روی Settings کلیک کنید تا پنجره جدید باز شود.
- روی Cookies and site permissions کلیک کنید. این گزینه در زیر پنل Share, copy and paste قرار دارد.
- روی Manage and delete cookies and site data کلیک کنید تا صفحه جدید باز شود.
- روی See all cookies and site data کلیک کنید.
- در این صفحه کوکی‌های خود را مشاهده کنید. شما می‌توانید cookies را بر اساس بیشترین کوکی، بیشترین داده یا آخرین تغییر مرتب کنید. همچنین می‌توانید یک یا همه کوکی‌ها را حذف کنید. در مرورگر مایکروسافت، امکان فیلتر کوکی شخص اول و شخص ثالث نیز وجود دارد.
نحوه مشاهده کوکی در مرورگر Internet Explorer
- مرورگر Internet Explorer را باز کنید.
- روی نماد چرخ دنده و گزینه Internet options کلیک کنید.
- در تب General، زیر «Browsing history»، روی Settings کلیک کنید.
- در پنجره Website Data روی View files کلیک کنید و کوکی‌های مرورگر Internet Explorer را مشاهده کنید.
نحوه مشاهده کوکی در مرورگر Opera
- مرورگر Opera باز کنید.
- روی لوگوی Opera در گوشه سمت چپ بالا کلیک کنید و settings را انتخاب کنید.
- روی Privacy & security و از منوی باز شده گزینه Site settings انتخاب کنید.
- روی Cookies and site data. کلیک کنید.
- روی گزینه See all site data and permissions” کلیک کنید.
- در این صفحه می‌توانید کوکی‌های مرورگر خود را مشاهده و مدیریت کنید.
Cookies چه کاربردهایی دارند؟
از کوکی‌ها برای اهداف خاصی استفاده می‌شود که در این بخش توضیح می‌دهیم.
- Sessions کاربر: کوکی‌ها فعالیت وبسایت و کاربر را به یکدیگر مرتبط می‌کنند. session cookie حاوی یک رشته منحصربه‌فرد (ترکیبی از حروف و اعداد) است که جلسه کاربر را با داده‌ها و محتوای مربوط به آن کاربر مطابقت می‌دهد. درواقع کوکی جلسه زمانی که کاربر در حال بازدید از یک وبسایت است، استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال فرض کنید که یک حساب کاربری در یک سایت خرید آنلاین دارید. هنگامی که وارد حساب خود می‌شوید، سرور وبسایت یک session cookie تولید می‌کند و کوکی را به مرورگر شما ارسال می‌کند. این کار به شما کمک می‌کند تا زمانی که یک صفحه دیگر از سایت را باز می‌کنید، نیازی به وارد شدن به حساب کاربری نداشته باشید؛ زیرا وبسایت دارای کوکی است و شما را به‌عنوان کاربر شناسایی کرده است.
- شخصی‌سازی: کوکی به وب سایت‌ها کمک می‌کند تا فعالیت و علایق کاربران را شناسایی و ذخیره کنند و از این اطلاعات به‌منظور شخصی‌سازی تجربه کاربران استفاده کنند.
- ردیابی: بعضی از Cookies کوکی‌ها محتواهایی که کاربران از آن‌ها بازدید می‌کنند را ثبت می‌کنند. معمولاً هنگام خرید کالاهای اینترنتی این اتفاق رخ می‌دهد. با این کار وبسایت در دفعه‌های بعدی کالاهای مشابه و محتواهای مورد علاقه کاربر را به‌صورت تصادفی نمایش می‌دهد. با کوکی‌های ردیابی شخص ثالث، این فرآیند هر زمان که مرورگر وب‌سایتی را لود می‌کند که از سرویس ردیابی استفاده می‌کند، انجام می‌شود.
با این حال، فقط برای تبلیغات از کوکی ردیابی استفاده نمی‌شود. بسیاری از سرویس‌های تحلیلی نیز از tracking cookies برای ثبت ناشناس فعالیت کاربر استفاده می‌کنند. (Cloudflare Web Analytics یکی از معدود سرویس‌هایی است که از کوکی‌ها برای ارائه تجزیه‌وتحلیل استفاده نمی‌کند و به محافظت از حریم خصوصی کاربر کمک می‌کند).
انواع کوکی وبسایت
cookies انواع مختلفی دارند که برخی از مهم‌ترین آن عبارتند از:
کوکی‌های جلسه (Session)
کوکی جلسه به وبسایت کمک می‌کند تا جلسه کاربر را ردیابی کند. این نوع کوکی موقت است و تا زمانی که کاربر در حال بازدید از سایت است، انقضا دارد و با بسته شدن سایت توسط کاربر به‌صورت خودکار از بین می‌رود. از این نوع کوکی برای جابه‌جایی بین صفحات وبسایت استفاده می‌شود.
کوکی‌های ماندگار (Persistent)
برخلاف Session cookies، از کوکی‌های دائمی برای بازدیدهای بعدی کاربر از سایت استفاده می‌شود. کوکی‌های دائمی همیشه حاوی تاریخ انقضا هستند و بعد از بستن مرورگر بسته نمی‌شوند. البته بعد از گذشت تاریخ انقضا نیز امکان به‌روزرسانی و استفاده مجدد از آن‌ها وجود دارد.
کوکی‌های احراز هویت (Authentication)
کوکی‌های احراز هویت، به مدیریت جلسات کاربر کمک می‌کنند. آن‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که یک کاربر خاص از طریق مرورگر خود به یک حساب کاربری وارد شود. آن‌ها با مرتبط کردن اطلاعات حساب کاربری با یک رشته شناسه کوکی، اطمینان حاصل می‌کنند که اطلاعات دقیقاً به Session کاربر تحویل داده می‌شود. درواقع این cookie با ذخیره‌سازی اطلاعات حساب کاربری به کاربران کمک می‌کند تا نیازی به یادآوری رمزهای ورود به سایت نداشته باشند.
کوکی‌های ردیابی (Tracking)
کوکی‌های ردیابی توسط سرویس‌های ردیابی ایجاد می‌شوند. آن‌ها فعالیت کاربر را ثبت می‌کنند و مرورگرها اطلاعات ثبت شده را به سرویس ردیابی مربوطه ارسال می‌کنند. معمولاً بازاریابان از این کوکی به جهت شناسایی رفتار و ترجیحات مخاطبان استفاده می‌کنند تا در بازدیدهای بعدی، محصولات مورد علاقه آن‌ها را پیشنهاد دهند و به‌مرور زمان فهرستی از کالاهای مورد علاقه کاربر را پیدا کنند.
کوکی‌های زامبی (Zombie)
کوکی‌های زامبی مثل داستان زامبی‌ها پس از حذف دوباره تولید می‌شوند. کوکی‌های زامبی نسخه‌های بکاپ خود را خارج از مکان ذخیره‌سازی کوکی معمولی مرورگر ذخیره می‌کنند. آن‌ها از نسخه پشتیبان استفاده می‌کنند تا بعد از حذف، دوباره در مرورگر ظاهر شوند. Zombie cookies گاهی اوقات توسط شبکه‌های تبلیغاتی یا مهاجمان سایبری استفاده می‌شوند.
کوکی شخص ثالث نوعی کوکی است که به دامنه‌ای غیر از دامنه اصلی مرورگر تعلق دارد. کوکی‌های شخص ثالث اغلب برای اهداف ردیابی استفاده می‌شوند. این نوع cookie با کوکی‌های شخص اول که متعلق به دامنه اصلی هستند، متفاوت است.
چگونه کوکی‌ها روی حریم خصوصی کاربران تأثیر می‌گذارند؟
همان‌طور که گفتیم از کوکی برای ثبت فعالیت‌های کاربران و اهداف تبلیغاتی استفاده می‌شود. با این حال بسیاری از کاربران نمی‌خواهند رفتار آنلاین آن‌ها ردیابی شود؛ زیرا نمی‌دانند که سایت‌های شخص ثالث از اطلاعات آن‌ها چه استفاده‌ای می‌کنند.
باید بدانید که برخی از قوانین حفظ حریم خصوصی، مانند دستورالعمل حفظ حریم خصوصی الکترونیک اتحادیه اروپا، روی کوکی‌ها نظارت می‌کنند. بر اساس این دستورالعمل، کاربران باید از نحوه استفاده وب سایت‌ها از کوکی‌ها مطلع شوند و با این استفاده موافقت کنند؛ بنابراین نگران نباشید؛ زیرا cookies فقط از اطلاعات شما برای اهداف تبلیغاتی استفاده می‌کنند. همچنین هر زمان که بخواهید می‌توانید کوکی‌ها را مسدود یا حذف کنید.
سخن نهایی
در عصر جدید اینترنت، استفاده از کوکی‌های وبسایت برای بهبود تجربه کاربری ضروری است. این فایل متنی ساده به صاحبان وب‌سایت‌ها کمک می‌کند تا رفتار و علایق مخاطبان خود را شناسایی کنند و از آن‌ها برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند. در این مقاله انواع کوکی و کاربردها و نحوه مشاهده آن در مرورگرهای مختلف را بررسی کردیم تا شما بتوانید با آگاهی بیشتری از این ابزار مفید استفاده کنید. در صورتی که سؤال یا نظری دارید، در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان پاسخ شما را بدهند.
سؤالات متداول
1- کوکی چیست؟
کوکی یک فایل متنی ساده است که از سمت وب‌سایت‌ها ارسال و در مرورگر ذخیره می‌شود و در بازدید بعدی کاربر، از اطلاعات ذخیره شده استفاده می‌شود.
2- آیا کوکی‌ها خطرناک هستند؟
به دلیل اینکه اطلاعات فایل کوکی‌ها تغییری نمی‌کند، کوکی‌ها مضر نیستند و نمی‌توانند ویروس یا بدافزاری را وارد رایانه یا تلفن همراه کنند.
3- Cookie چه اطلاعاتی را ذخیره می‌کند؟
کوکی اطلاعاتی مانند ایمیل، شماره تلفن، نام کاربری، رمز ورود کاربران، اطلاعات سبد خرید، زمان سپری شده در وبسایت و … را ذخیره می‌کند.
4- کوکی چه کاربردی دارد؟
cookies برای بهبود تجربه کاربری، شخصی‌سازی سایت و ردیابی کاربر برای تبلیغات هدفمند کاربرد دارد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.